door Peter van Leeuwen | okt 14, 2022 | Geen categorie
bij de Vredesvlam van het Vredespaleis
door Willem Furnée
Eind 19e eeuw was in Europa een soort wapenwedloop aan de gang. Tsaar Nicolaas II kwam met het voorstel deze wedloop te staken en met elkaar aan de conferentietafel te gaan zitten. Dat achtte hij de beste weg naar wereldvrede, welvaart en welzijn van de mensheid.
Hij vond geen gehoor bij de andere landen. Zij wantrouwden de Tsaar omdat deze ook fors in defensie had geïnvesteerd. De Verenigde Staten lieten als eerste hun achterdocht varen en schaarden zich achter het voorstel van Nicolaas. De andere landen volgden en zij besloten met elkaar in gesprek te gaan.
Dit leidde tot de eerste conferentie in Den Haag.
De Amerikaanse miljonair Carnegie vond dat de vredesconferenties in een stijlvol gebouw gehouden moesten worden en schonk ‘s-Gravenhage het Vredespaleis. De eerste steen werd gelegd na afloop van de tweede Vredesconferentie in 1907.
Met de vredelievende Tsaar liep het slecht af. Hij werd in 1918 tijdens de revolutie in Rusland door aanhangers van Lenin vermoord.
Moge dit geschiedenislesje ons eraan herinneren dat we niet alle Russen over één kam mogen scheren. Ook nu zijn veel Russen ongewild slachtoffer van de oorlog tegen Oekraïne.
Onze vijanden zijn vaak onze beste leermeesters.
Zo kunnen wij van Poetin leren wat er misgaat als iemand zich terugtrekt in een cocon en van daaruit alles in het werk stelt de wereld naar eigen hand te zetten. Herkennen we dit verschijnsel in onze samenleving? En misschien ook wel in ons zelf? Religies roepen ons op om uit onze cocon te kruipen, verbinding met de ander te zoeken en liefdevol te reageren op dat wat ons toevalt. Enkele voorbeelden:
De Koran pleit voor het nastreven van zowel innerlijke vrede als vrede met mensen, dieren en de natuurlijke omgeving waarin we leven.
De Bijbel roept ons op onze vijanden lief te hebben.
De Bhagavad-Gita leert ons dat Krishna de weldoener en vriend is van alle wezens. Wanneer alle mensen dit beseffen en daar naar leven zal er vrede zijn.
De Bijbel roept ons op onze naastenliefde te tonen door méér te geven dan van ons gevraagd wordt. Als iemand je vraagt één kilometer mee te lopen, 8 loop er dan twee mee.
Keer iemand die jou op de rechter wang slaat, ook de linker toe. Bid voor je vijanden. Het Vrederijk waar heilige geschriften naar verwijzen daalt niet uit de hemel neer maar wordt ervaren en gevestigd waar mensen aandachtig, zonder te oordelen en met een ontvankelijk hart naar elkaar luisteren. Niet alleen met de oren maar vooral met het hart. Een luisteren dat dieper reikt dan de woorden die gesproken worden. Richt je aandacht op de bron waar de woorden vandaan komen: Vreugde, Verdriet, Trauma’s, Angst, Woede, Wanhoop, Teleurstelling. Laten we bidden voor vrede, onze verantwoordelijkheid nemen als vredestichters en ons oefenen in naastenliefde. Niet alleen met betrekking tot onze vrienden, maar juist ook voor onze vijanden. Zij zijn onze beste leermeesters. 
Tot slot een paar raadgevingen van vredestichters: Jezus: Heb je vijanden lief en zegen wie je vervloeken. Desmond Tutu: Als je vrede wilt dan praat je niet met je vrienden maar met je vijanden. Gandhi: Zoals een mens zijn eigen natuur verandert, zo verandert ook de houding van de wereld ten opzichte van deze mens. Dit is het opperste goddelijke mysterie. Een wonderbaarlijk iets is het en het is de bron van ons geluk. We hoeven niet te wachten om te zien wat anderen doen. 
door webQuakers | mei 22, 2022 | Geloven en werken
Tijdens de Algemene Vergadering 2006 met als thema ‘Vitalisering van ons Genootschap’ werd als een van de vernieuwende projecten geopperd een commissie in te stellen om het ons dierbare boekje Leven uit het Innerlijk Licht te actualiseren. Het boekje stamt immers uit de jaren dertig van de vorige eeuw; het was gebaseerd op de toenmalige versie van Quaker Faith and Practice en samengesteld door onze Vriend Rob Limburg.
Door de meeste Jaarvergaderingen worden hun versies van Quaker Faith and Practice eenmaal in één generatie geactualiseerd en opnieuw uitgegeven. Dus wat de Nederlandse Jaarvergadering betreft werd het tijd!
De toen ingestelde commissie kwam in de loop van inleidende gesprekken tot het inzicht, dat het bij dit karwei niet zozeer zou moeten gaan om het moderniseren van de teksten uit Leven of over het ‘hertalen’ van levensbeschrijvingen van Vrienden of uitspraken c.q. Minuten van (doorgaans de Britse) Jaarvergadering. Het leek de commissie vooral belangrijk om ook te putten uit de geschiedenis en de uitspraken van onze eigen (eerste en tweede) Nederlandse Jaarvergadering.
Daarom werd er niet voor gekozen om de inhoudsopgave van de nieuwe versie die van Leven te laten volgen, maar veeleer om de thema’s die daarin aan de orde komen op een eigentijdse manier te bespreken. En dus ook niet alle thema’s – zo hebben we gemeend niet uitdrukkelijk iets te moeten zeggen over bijvoorbeeld ‘gokken’ of ‘alcohol’, waarover vroegere Vrienden uitgesproken opvattingen hadden. Bovendien werd besloten eigentijdse thema’s als ‘duurzaamheid’ toe te voegen; zie de inhoudsopgave.
We stelden ons ten doel om – in de woorden van onze Vriend Tjeerd Dibbits – een ‘hedendaags Quaker devotieboekje’ samen te stellen om de bezinning en reflectie op ons dierbare erfgoed te bevorderen in eigen kring, persoonlijk en gezamenlijk, tijdens onze Stille Samenkomsten en in gespreksgroepen.
Een aantal teksten hebben we tussentijds voorgelegd aan een kleine groep ‘meelezende Vrienden’, verspreid over de verschillende Maandvergaderingen en leeftijdsgroepen. Dat heeft ons geholpen bij het kiezen van een woordgebruik en toonzetting van onze teksten die als eigentijds werd ervaren.
Wat betreft de levensbeschrijvingen van Vrienden in het boek hebben we ervoor gekozen met name die Vrienden erin op te nemen die een wezenlijke rol bij het ontstaan van de Quakers hebben gespeeld én die Vrienden die een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de Nederlandse Jaarvergadering hebben gespeeld. We hebben ons echter beperkt tot Vrienden die al overleden zijn. De huidige generatie Vrienden laten we dus bewust over aan (herziening door) een volgende generatie!
We hebben lang met elkaar gesproken of er wel of geen afbeeldingen van Vrienden bij die levensbeschrijvingen zouden moeten worden opgenomen. Uiteindelijk hebben we daarvan afgezien. Wat illustraties betreft heb we – ter verluchtiging – gekozen voor een aantal sobere , maar treffende pentekeningen .
We hebben zelfs geput uit een oud zeventiende-eeuws boek De Oude Waarheyd Ontdekt (1684) waarin vele (zend)brieven van de eerste Britse Vrienden in het Nederlands zijn vertaald.
We hebben uiteraard ook geschreven over de geschiedenis van de Quakers in het algemeen en de geschiedenis van de (eerste) Nederlandse Jaarvergadering in het bijzonder. Daarbij hebben we er echter voor gekozen om niet alle verschillende Quakerstromingen in de wereld te beschrijven. We beperken ons dus tot de in Europa meest gangbare Quaker traditie, die van de Stille Samenkomsten. Het boek is hier ook niet voor bedoeld, de geschiedenis van de verschillende splitsingen in de loop der tijd en de verspreiding van de Quakers wereldwijd komen ruimschoots aan de orde in andere boeken (bijvoorbeeld dat van Marianne IJspeert).
Wat de te bespreken thema’s betreft hebben we telkens gekozen voor een inleidende en toelichtende tekst, gevolgd door citaten van Vrienden en/of Jaarvergaderingen over het betrokken onderwerp. Net als in Quaker Faith and Practice zijn die citaten chronologisch gerangschikt. Zo kunnen we ook de ontwikkelingen in Quakerkring aan deze citaten aflezen.
We hebben ons veel moeite gegeven om over ieder van die thema’s vooral citaten van Nederlandse Vrienden en de Nederlandse Jaarvergadering bijeen te brengen. Daarvoor zijn onder meer alle jaargangen van De Vriendenkring en een voorloper daarvan doorgenomen!
Voorwaar een monnikenen nonnenwerk!
Wat de titel van het boek aangaat hebben we bewust gekozen voor aansluiting bij de internationale praktijk: Quaker Faith and Practice, Quaker Glauben und Wirken.
De titel Leven uit het Innerlijk Licht is in zekere zin namelijk problematisch. De vroege Vrienden spraken van ‘wandelen in het Licht’, ‘elkaar in het Licht houden’, dat wil zeggen dat zij het Licht (geassocieerd met Jezus – zie het Johannes-evangelie) terecht ervoeren als transcendent en niet als immanent. Het Licht woont niet in ons, maar omringt ons, als het ware. In beginsel hebben wij er in onze teksten dus voor gekozen te spreken over het Inwaartse Licht – net als onze Vriendin Dina van Dalfsen – dat van God uit tot ons komt en waar wij ja op mogen zeggen.
Uiteindelijk hebben we als titel voor ons boek gekozen Quaker Geloven en Werken. Dat zijn dus WERKWOORDEN. Er dient AAN geloof en VANUIT geloof GEWERKT te worden.
Net als dat bij andere Jaarvergaderingen gedaan wordt, hebben we hieraan de ondertitel ‘navolging van Jezus in de ervaring van de Nederlandse Jaarvergadering van het Religieus Genootschap der Vrienden (Quakers)’ toegevoegd.
Overigens komt in onze teksten zowel Jezus als Christus voor, alhoewel wij meestal bij voorkeur over ‘Jezus’ spreken in plaats van de met dogmatiek samenhangende aanduiding ‘Christus’.
We hebben trouwens tevens dankbaar gebruik gemaakt van o.m. Quaker Faith and Practice van de Australische, Britse, Duitse, Franse, Ierse, Nieuw-Zeelandse, Zuidelijk Afrikaanse en Zwitserse Jaarvergaderingen.
Het is bijna niet te GELOVEN, maar na tien jaar van intensief en hard WERKEN en meestal eens in de veertien dagen bijeenkomend in het Quakercentrum te Amsterdam voor boeiende en diepe gesprekken – dus na veel schuren en schaven – bood de Commissie in 2016 de Algemene Vergadering een werkdocument aan getiteld: Quaker Geloven en Werken.
Voorgesteld werd eerst eens twee jaar lang dit werkdocument te gebruiken in onze kring om de bezinning en de reflectie op ons dierbare erfgoed te bevorderen, zowel persoonlijk als gemeenschappelijk, bijvoorbeeld in onze Stille Samenkomsten en gespreksgroepen. De uitnodiging was om daarna op ervaring gebaseerde opmerkingen, voorstellen voor aanvulling of verbetering in te sturen.
Zowel individuele Vrienden, als Maandvergaderingen hebben inmiddels dergelijke voorstellen aan de Commissie – die in de tussentijd de naam kreeg Commissie Quaker Geloven en Werken – gestuurd. Deze zijn in de afgelopen periode verwerkt in een nieuwe versie van het boek (2019).
Tijdens de Algemene Vergadering van 2019 werd volgende besluitminuut aangenomen:
AV 19 / 11 – Quaker Geloven en Werken
We hebben de afgelopen jaren een werkdocument Quaker Geloven en Werken tot onze beschikking gehad. Het komen tot een eerste publicatie van dit document, die gedragen wordt door onze Nederlandse Jaarvergadering is Sisyphus arbeid: “het betere is altijd vijand van het goede”, beseffen wij.
Het werkdocument, dat wij nu een aantal jaren ter evaluatie gebruiken, heeft een verscheidenheid aan reacties en emoties opgeleverd. De commissie heeft zich vorig jaar tot taak gesteld op basis hiervan dit jaar een versie klaar te hebben om te laten drukken.
Er komt een totaal andere (3e) versie van het werkdocument – wij hopen dat dit voor het eind van dit jaar overgaat in een levend document: gepubliceerd als gedrukte versie en op onze website.
Wij willen de gedrukte versie graag beschouwen als een momentopname van dit levend document. Uit de levende versie zal dan op het juiste moment weer een geheel herziene versie gedrukt worden.
COMMISSIE QUAKER GELOVEN EN WERKEN Tjeerd Dibbits (tot 2015)
Pieter Ketner (tot 2013)
Willem Furnée (tot 2015)
Thea Droog (eindredactie) Kees Nieuwerth (eindredactie)
door Peter van Leeuwen | mei 5, 2022
Stilte en persoonlijke verhalen Quakers en ik (Vivian Barty-Taylor) In Schotland ben ik geboren in een gezin waar de Quakers al een rol speelden. Mijn moeder was Bezoeker (Attender) bij Edinburgh Central Meeting en ik ben als kind mee geweest samen met haar....
